Μαριναλέδα: πώς η ουτοπία γίνεται πραγματικότητα

Ιδιαίτερα εν μέσω οικονομικής κρίσης, η κομουνιστική αυτή κοινότητα έχει καταφέρει να υψώσει ανάστημα ενάντια στην καπιταλιστική αγορά, προσελκύοντας αρκετές οικογένειες από τα γύρω χωριά, καθώς και από πιο μακρινές πόλεις, με το κοινοτικό πρόγραμμα στέγασης που διαθέτει, καθώς και με το σύστημα αγροτικού συνεταιρισμού της. Ο 53χρονος δήμαρχος Sanchez, ο οποίος παραμένει για τρίτη δεκαετία στο αξίωμα αυτό, αναφέρει ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση απλά δικαιώνει το σοσιαλιστικό όραμά του. «Όλοι είχαν αναγάγει την οικονομία σε θεό, ο οποίος ρύθμιζε τα πάντα με το «αόρατο χέρι» του. Παλαιότερα, θεωρούνταν αμάρτημα να μιλάς για εμπλοκή της κυβέρνησης στην οικονομία, ωστόσο τώρα γίνεται πιο αντιληπτό από ποτέ ότι η οικονομία πρέπει να έρθει στην υπηρεσία του ανθρώπου».

Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία, όπου οι πολίτες δανείζονταν για να αγοράσουν σπίτια σε υπερεκτιμημένες τιμές, στην πόλη της Marinaleda οι κάτοικοι έχτιζαν τα δικά τους σπίτια χωρίς υποθήκη, ενώ αν κάποιος κάτοικος από κοντινό χωριό έχανε την δουλειά του, τότε η κοινότητα του έδινε εργασία, μειώνοντας τα ποσοστά ανεργίας της περιοχής. Αρκετές οικογένειες μετακόμισαν ακόμα και από την Βαρκελώνη, όταν έχασαν τις δουλειές τους, αφού υπήρχε η προοπτική της εργασίας στους αγρούς, ενώ τα έξοδά τους μειώνονταν δραστικά με την παροχή σπιτιού, και σχολείου για τα παιδιά με 17 δολάρια το μήνα. Τα εργαζόμενα μέλη της οικογένειας βγάζουν πλέον 1.500 δολάρια μηνιαίως, δουλεύοντας για το συνεταιρισμό. «Αφού μια μικρή πόλη σαν και αυτή, με τις μισές υποδομές από άλλες πόλεις, μπορεί να προσφέρει δουλειά, γιατί δεν κάνουν το ίδιο και άλλες πόλεις;» αναρωτιέται η κα. Romero, εργαζόμενη στην κοινότητα.

Οι κριτικοί της τακτικής του δημάρχου Sanchez, ωστόσο, λένε ότι υπερβάλει για τα κατορθώματα της κοινότητας. Κατά αυτούς, αντί της παραγωγής πλούτου για τους κατοίκους, ο δήμαρχος απλά έχει καταφέρει να μοιράσει τη δυστυχία σε όλα τα μέλη της κοινότητας, ενώ προσφέροντας χαμηλόμισθες εργασιακές θέσεις, καταφέρνει να εξαρτώνται οι κάτοικοι από αυτόν. Τον κατηγορούν επίσης για το ότι, ενώ αρχικά ασκούσε δριμύτατη κριτική στους μεγαλογαιοκτήμονες, πλέον έχει γίνει ίδιος με αυτούς, καθότι κατέχει το μεγαλύτερο μέρος της γης. «Η πολιτική ατμόσφαιρα της Marinaleda είναι ασφυκτική, με τον δήμαρχο να έχει εξοστρακίσει κάθε πολιτικό του αντίπαλο».

Η μικρή πόλη της Marinaleda αποτελεί πεδίο άνθισης αριστερών αντιλήψεων από τον Απρίλιο του 1979, όταν και πρωτοεκλέχθηκε ο Sanchez στο αξίωμά του, ως αντιπρόσωπος της «Κολεκτίβας Ενωμένων Εργατών». Με τα χρόνια οι κάτοικοι έχουν καταλάβει φάρμες, ενώ έχουν προχωρήσει και σε απεργίες πείνας για την εξασφάλιση καλλιεργήσιμης γης και εργασίας. Διασημότερη καμπάνια ήταν αυτή του 1991, όταν και πήραν με την τοπική κυβέρνηση έκταση 3.000 εκταρίων από τον Δούκα του Infantado. Αποτέλεσμα ήταν η κοινότητα της Marinaleda να ξεκινήσει την καλλιέργεια λαχανικών και οσπρίων, ενώ σήμερα αυτοπροβάλλεται ως η «ουτοπία για την ειρήνη», καθότι δεν διαθέτει αστυνομία, κάτι το οποίο της κόβει σε δαπάνες ένα ποσό της τάξης των 350.000 δολαρίων ετησίως.

Ενώ, ωστόσο, ο δήμαρχος προβάλει την Marinaleda ως μια κομουνιστική όαση, οι αναλυτές και οι πολιτικοί του αντίπαλοι δηλώνουν ότι στην πραγματικότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από λεφτά της τοπικής αυτοδιοίκησης, και της κυβέρνησης. Τα υλικά για κάθε σπίτι κοστίζουν περίπου 25.000 δολάρια. Κατά το Salvador Becera, ανθρωπολόγο του Κέντρου Ανδαλουσιανών Σπουδών στη Σεβίλη, μπορεί ο δήμαρχος Sanchez να έχει φέρει την κοινωνική ισότητα σε μια μεγάλη αμόρφωτη και οικονομικά καταπιεσμένη κοινότητα, παρ' όλα αυτά η απόψεις του είναι αναχρονιστικές, και το μέλλον της Ανδαλουσίας έγκειται όχι στους αγρούς, αλλά στην βιομηχανία και τις υπηρεσίες. «Αυτή τη στιγμή, μπορούν να αναπνέουν ήσυχοι, με τον καπιταλισμό σε κρίση, αλλά τι θα γινόταν αν τους δινόταν η ευκαιρία να πλουτίσουν; Ποιος θα έμενε στο μικρό παράδεισο του Sanchez Gordillo τότε;».

Ο δήμαρχος Sanchez ωστόσο φαίνεται αμετακίνητος. «Έχουμε εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια. Αφού οι κάτοικοι με επανεκλέγουν με απόλυτη πλειοψηφία κάθε φορά, τότε κάτι κάνω σωστά» απαντά.

Πηγή: New York Times