Ότι ο "κυνόδοντας" είναι η πιο πολυσυζητημένη ελληνική ταινία των τελευταίων ετών (αν όχι όλων των εποχών) δεν το αμφισβητεί κανένας. Αυτό που αμφισβητείται είναι η ποιότητα του θεάματος. Αυτή την ταινία την λατρεύεις ή λατρεύεις να τη μισείς. Αυτό από μόνο του είναι επιτυχία, νομίζω. Εγώ ανήκω σε αυτούς που τη λάτρεψαν από την πρώτη στιγμή. Στην αρχή μου φάνηκε παράξενη και στο τέλος κατάλαβα πόσο παράξενα συμπαθητική ιστορία παρουσιάζει ο Λάνθιμος.
Από την άλλη, έχουμε τον Γιώργο Παπανδρέου που παίζει την κυβέρνηση με τους φίλους του, όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο Τζίμης Πανούσης σε μία βράβευσή πριν από περίπου ένα χρόνο. ΔΝΤ, σκληρά και επώδυνα μέτρα για τον απλό λαό και φυσικά εύνοια από τα ΜΜΕ είναι στο μενού των παιχνιδιών που σκαρφίζεται ο πρωθυπουργός για να καταφέρνει να μένει αλώβητος στην εξουσία. Σας θυμίζει κάτι?
Αν δούμε προσεκτικά τον "κυνόδοντα" μας έρχεται στο μυαλό η πολιτική και κοινωνική κατάσταση της χώρας μας. Ή μήπως όταν προσέξουμε τις 4 εξουσίες του τόπου μας μας θυμίζει τον κυνόδοντα? Είναι, θεωρώ, μια σχέση αμφίδρομη. Και εξηγούμαι...
Παραποίηση πληροφοριών. Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω. Ξεκινώντας η ταινία μας βάζει στον κόσμο των παιδιών της οικογένειας. Ακούμε λοιπόν ένα κασετόφωνο να αλλάζει το νόημα των λέξεων.Για τους έφηβους θάλασσα είναι η ξύλινη πολυθρόνα, αυτοκινητόδρομος είναι ο πολύ δυνατός άνεμος, εκδρομή είναι ένα οικοδομικό υλικό. Οι γονείς επιβάλουν την παραπληροφόρηση ως μέσο για την παραμονή των παιδιών τους εντός των τειχών του σπιτιού. Όλες οι λέξεις που παραπέμπουν μακριά από την οικογενειακή εστία αλλοιώνονται νοηματικά προς όφελος των γονέων.Τα παιδιά είμαστε εμείς στην περίπτωση που ο Λάνθιμος είναι πρωθυπουργός. Η τηλεόραση, μας βομβαρδίζει με αλλοιωμένα μηνύματα προς όφελος της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος. Η ποινικοποίηση των λέξεων είναι η ειδικότητα των ΜΜΕ. Με μία μικρή διαφορά όμως. Στην ταινία που άγγιξε το όνειρο της βράβευσης με όσκαρ, όλη αυτή η πλύση εγκεφάλου συμβαίνει λόγω της παρανοϊκής υπερπροστατευτικότητας των γονιών για τα παιδιά τους. Μία ενέργεια που γίνεται από υπερβολική αγάπη, έστω κι αν αυτή εκφράζεται με τρόπο σαδιστικό και κατακριτέο. Αντίθετα στην κοινωνία μας, η τέχνη της παραπληροφόρησης ασκείται από τα ΜΜΕ με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους, και κατ'επέκταση την προστασία του πολιτικού κόσμου που τα ελέγχει.
Η εφηβική σεξουαλική περιέργεια. Στην ταινία παρακολουθούμε το νεαρό γιο της οικογένειας να επιδίδεται σε σεξουαλικές πράξεις με μία γυναίκα που είναι πληρωμένη μόνο γι'αυτό το σκοπό. Και όταν αυτή η γυναίκα παρεκκλίνει του σχεδίου τότε βλέπουμε την τεράστια αναταραχή που προκαλεί η ενέργειά της. Ως αποτέλεσμα της εφηβικής περιέργειας γύρω από την σεξουαλικότητα παρατηρούμε την αιμομιξία που πραγματοποιείται με την παρότρυνση των γονιών.Αν ο Παπανδρέου ήταν σκηνοθέτης και είχε στο μυαλό του την ελληνική κοινωνία, αυτή η περιέργεια θα ήταν η τριβή του απλού πολίτη με την πολιτική ζωή. Στην αρχή η πολιτικοποίηση και στη συνέχεια η στίβαξη στα στενά κομματικά πλαίσια, πάντα προς όφελος των κυβερνώντων.
Τέλος, η προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης και η πορεία προς το άγνωστο. Η μία από τις δύο κόρες γνωρίζοντας πως η ανεξαρτητοποίηση μπορεί να έρθει μόνο όταν πέσει ο κυνόδοντας της, πηγαίνει στο μπάνιο και βγάζει το δόντι της με μανία, έχοντας στο μυαλό της μόνο τη στιγμή της απελευθέρωσης. Έστω και χωρίς να ξέρει τι θα αντιμετωπίσει στον έξω κόσμο. Σε αυτό το σημείο της ταινίας οι συμβολισμοί είναι άπειροι. Θα διαλέξω τον πιο οικείο και πιο επιθυμητό. Θέλω να πιστεύω ότι η κόρη είμαστε όλοι εμείς. Εμείς που δεχόμαστε την παραπληροφόρηση, εμείς που κομματικοποιούμε την κριτική μας σκέψη και τελικά εμείς που επαναστατούμε και καταφέρνουμε να ανεξαρτητοποιηθούμε από την πλαστή πραγματικότητα που φτιάχτηκε για μας. Θέλει μεγάλη τόλμη για να σπάσει ο κυνόδοντας, αλλά μπορούμε να τα καταφέρουμε. Και ποιος ξέρει, ίσως η ιστορία μας δώσει το όσκαρ πολλά χρόνια αργότερα...
ΤΣΟΓΛΑΝΟΣ
